Opening Saturday 15 November 2014, 6-9pm
16 November 2014 – January 2015
Rectangle, Brussels
Nicolas Bourthoumieux
Born 1985 in France. Lives and works in Brussels.
INTERVIEW (EN)
Nicolas Bourthoumieux (born in 1985, has lived in Brussels for several years now) is a practicioner. He dabbles in everything, from photography, often the origin of his research, to painting, drawing, installation and sculpture. Freedom and generosity are terms that come quickly to mind when describing his practice, whereas, maybe paradoxically, a kind of pain seems to come out of his works. For Rectangle, Nicolas Bourthoumieux proposes the exhibition Division, probably an illustration of the tensions that seem to inhabit all his work.
Rectangle Nico, to start, let’s talk about your proposal for the billboard, which is the heart of Rectangle’s project and the origin of our collaboration. This black and white picture shows the portrait of a young man, wounded in his face. Would you like to talk about the story behind this picture? Or would you rather talk about it by other means?
NB This is the portrait of a childhood friend, Rodrigue, took by the police right after he was assaulted. Printed on plain paper, it was used as a piece of evidence for the trial. After having kept it in a drawer for several years, Rodrigue gave me this picture, telling me someday I would do “something” with it; I was given responsibility for it.
I’m not interested in the details of the story, they’re trivial. I’m interested in the image: a closely framed face, changing shape after a trauma. And how to do something with it?
R Why THAT image for THIS specific context?
NB Rectangle’s context was decisive. Public display which is generally used for advertising always tends to produce a harmless charm. It flatters us and encourages general stupidity.
Rectangle is the opposite, there is mystery every time. Instead of a slogan we face a question. Who did that? What does it mean? Why? This large portrait of a quiet, but devastated face, looking over the street, creates a mirror effect: the viewer is also stared at by the image, and between them, the wound becomes a link.
R To continue with photography, I think that you generally use photographs that were taken when you were much younger. Can you talk about this relationship to time and images? Do you still take pictures? What is different now and how do you see the future of your photographic practice regarding your research?
NB I started taking pictures when I was 12 or 13 years old, I used to record what was happening around me, with the feeling that all this wouldn’t last forever, teenage years… I didn’t know anything about contemporary photography and never thought to show them. It’s weird, there’s something like wine-growing in my practice, as if aging images in old boxes would allow meaning to grow as the seized instant vanishes. There’s a sort of drunkenness while looking at those images. They are like ruins, they are what no longer exists, cuts in time, in-between. That face here will support the mark of its opening forever. Photographing is like cutting something out.
I think I still take pictures the way I was doing it when I was 15. I don’t follow themes or make series. Only I’m no longer living in a small village in the Pyrenees among a group of teenagers… Sometimes, the feeling of an old photograph drives me to reinterpret it in three dimensions; tension, collisions, loss of control are put into practice on materials to make sculptures or installations.
R Precisely, for Rectangle’s studio, underneath the billboard, you will show a group of sculptures. Can you tell us about them?
NB I wanted to create a dialogue between the billboard and the objects. I wanted the work to question sight, openings, cuts, not only the gaze but the point of view. While working on this project I found in a book about Easter Island, a map of the multiple directions of the eyes of the statues. The caption was saying « Each statue looks at a part of the world which it is responsible for ». This relationship between the look/gaze and the responsibility is a beautiful thing, but it can be ambiguous too, both a threat and a sort of kindness.
I thought to make small concrete blocks, each one having a face cut into, a face with an opening. Creating very simple shapes that suggest bunkers or masks (objects that look at you and through which you look). They are installed on top of wooden structures, like watchtowers overlooking the visitors.
R Division. Finally, we would like you to tell us about the title, what it says of the show, but maybe more generally of your work, because given the spontaneity with which you proposed it as a title , it almost seems that it pre-existed.
NB I believe that every picture, sculpture, shape, text, etc. do only exist as a link. That being between two individuals, through times or geography… Ultimately, one can only link what is separated. Division also means opposite things: it is a cut, a border, but it is a gathering too (in military terms for instance, a division is a group of different units).
What I like in Division is the conflict that co-exists in its very definition.
INTERVIEW (FR)
Nicolas Bourthoumieux (né en 1985), installé à Bruxelles depuis quelques années, est un praticien. Il touche à tout, aussi bien la photographie, à l’origine de sa recherche plastique, qu’à la peinture, le dessin, ou la sculpture. Liberté et générosité sont des qualificatifs qui viennent vite à l’esprit face à son travail, alors que, paradoxalement peut-être, une certaine douleur semble aussi s’extirper de ses propositions plastiques.
Pour Rectangle, Nicolas Bourthoumieux propose l’exposition Division, sans doute une illustration des tensions qui habitent l’ensemble de son travail.
Rectangle Nico, pour commencer, parlons de l’image que tu as proposée pour le panneau, qui rappelons-le est le cœur du projet Rectangle, et qui est le point de départ de notre collaboration (les œuvres présentées dans l’atelier ayant été produites dans un second temps). Cette image montre en noir et blanc le portrait d’un jeune homme, blessé au visage. Veux-tu nous parler de l’histoire derrière cette image? ou préfères-tu l’aborder par un autre biais?
NB C’est le portrait d’un ami d’enfance, Rodrigue, pris par la police juste après son agression. imprimé sur une banale feuille de papier A4 il a servi de preuve lors du procès. Après l’avoir gardé plusieurs années au fond d’un tiroir, Rodrigue m’a offert cette image en me disant que j’en ferai un jour « quelque chose » ; j’en ai reçu la responsabilité. Les détails de cette histoire ne m’intéressent pas, ils relèvent du fait divers. C’est l’image qui m’importe: ce cadrage très serré sur un visage en train de changer de forme après un choc. Et comment en faire quelque chose ?
R Qu’est ce qui a dirigé ton choix pour CETTE image, dans CE contexte spécifique?
NB le contexte de rectangle fut déterminant. L’affichage public est une forme principalement publicitaire qui tend toujours vers une séduction inoffensive. Il nous flatte et promeut notre imbécilité générale. Rectangle prend le contre pied de cela, il y a à chaque fois un certain mystère qui se dégage de l’affichage. À la place d’un slogan on se trouve face à une question. Qui a fait ça? qu’est-ce que cela veut dire? pourquoi? Ce portrait agrandi d’un visage serein et pourtant ravagé, surplombe la rue de son regard intense, un jeu de miroir se crée: celui qui regarde est aussi regardé part l’image et entre eux, la blessure devient un lien.
R Pour continuer à propos de la photographie, je crois que le plus souvent, tu utilises des photos réalisées alors que tu étais (beaucoup?) plus jeune. Peux-tu nous parler de ce rapport à des images prises il y a longtemps. Pratiques-tu toujours la photographie? Qu’est-ce qui a changé? Comment vois-tu l’avenir de ta pratique photographique au sein de ton travail?
NB J’ai commencé à photographier vers 12/13 ans, j’enregistrais ce qu’il se passait autour de moi avec le pressentiment que tout cela ne pourrait pas durer, l’adolescence… je ne connaissais rien à la photographie contemporaine et n’aurais jamais pensé les exposer un jour. C’est étrange, il y a quelque chose du vigneron dans ma pratique, comme si laisser vieillir les images dans des vieux cartons les font se charger de sens au fur et à mesure qu’elle s’éloignent de l’instant qu’elles ont capturé et dont elles ne sont plus que l’ombre, le résidu. il y a de l’ivresse à regarder ces images qui apparaissent comme des ruines, elles sont ce qui n’est plus, des coupures de temps, un entre-deux, c’est ce visage qui portera pour toujours la trace de son ouverture. Photographier c’est découper. Je photographie toujours de la même manière qu’il y a 15 ans. Je ne travaille pas par série ni par thème. Ce qui a changé c’est que je ne suis plus aujourd’hui dans un petit village des Pyrénées vivant au milieu d’un groupe d’ados… parfois la sensation qui se dégage d’une vieille photo est prétexte à une réinterprétation en 3d, la tension, les chocs, la perte de contrôle sont appliqués à des matériaux qui deviennent des sculptures ou des installations.
R Justement, pour l’atelier de Rectangle, situé sous le panneau, tu proposes un ensemble de sculptures ainsi que quelques objets. Peux-tu nous en parler?
NB Je voulais réaliser des formes en dialogue avec l’image du panneau. Ce qui m’orientait vers des questions de regard et d’ouverture, d’entailles, et aussi celle de la position du spectateur. Alors que je préparais ce projet je suis tombé par hasard dans un livre sur l’île de Pâque sur un plan des directions des regards des statues. La légende dit: « Chaque statue regarde une partie du monde dont elle détient la responsabilité ». Cette relation entre regard et responsabilité est très belle, mais peut aussi paraitre ambigue, à la fois une menace mais aussi une forme de bienveillance. J’ai pensé à de petits blocs de béton, tous flanqués d’une ouverture. Formes très simples qui peuvent faire penser à des bunkers ou a des masques (choses qui nous regarde et au travers desquelles on observe l’autre). Elles sont installées au sommet d’une structure en bois qui évoque celle des miradors et surplombent la tête des visiteurs.
R Division. Nous aimerions enfin que tu nous parles de ce titre: de ce qu’il dit de l’exposition, mais peut être plus largement de ton travail, car au vu de la spontanéité avec laquelle tu nous l’as proposé, il nous a presque semblé que celui-ci préexistait.
NB Je crois que chaque image, chaque sculpture, forme, texte, etc, existe seulement en temps que lien. Entre deux personnes, au travers du temps, au travers de géographies…
Forcément on ne peut relier que ce qui est séparé. Ce mot signifie aussi deux choses opposées: une division c’est une découpe, une frontière, mais c’est aussi un regroupement (par exemple dans l’armée une division est un regroupement d’unités). Il y a une forme de conflit dans ce terme qui me plait.
INTERVIEW (NL)
Nicolas Bourthoumieux (geboren 1985), reeds enkele jaren woonachtig te Brussel, is een doener. Het raakt aan alles, zowel fotografie, de basis van zijn plastisch onderzoek, net zoals schilderen, tekenen, of beeldhouwen. Vrijheid en vrijgevigheid zijn omschrijvingen die snel te binnen schieten, terwijl, paradoxaal genoeg misschien, zijn plastische werk ook een zekere pijn doet vermoeden.
Bij Rectangle toont Nicolas Bourthoumieux Division, zonder twijfel een illustratie van de spanningen die al zijn werk bewonen.
Rectangle Nico, laten we het gesprek starten met de afbeelding die je voorstelt voor het paneel bij Rectangle, het centrale element in deze ruimte, en het startpunt van onze samenwerking (de werken gepresenteerd in het atelier zijn achteraf geproduceerd). Dit beeld toont een zwart-wit portret van een jonge man, gewond in het gezicht. Zou je ons het verhaal achter deze foto kunnen vertellen? of geef je de voorkeur om het te benaderen vanuit een andere hoek?
NB Het is een portret van een jeugdvriend, Rodrigue, genomen door de politie vlak na de aanval. Afgedrukt op een gewoon A4-tje diende het als bewijsmateriaal tijdens het proces. Na enkele jaren onderaan in een lade, gaf Rodrigue mij de foto en vertelde me dat ik er op een dag “iets” mee zal doen; en ik heb die verantwoordelijkheid op mij genomen.
De details van dit verhaal interesseren me niet, ze zijn relatief onbelangrijk. Het is het beeld dat belangrijk is voor mij: de strakke kadrering van een gezicht dat van vorm verandert na een schok. En hoe daar iets mee doen?
R Wat leidde tot je keuze voor DEZE afbeelding, in DEZE specifieke context?
NB De context van het paneel bij Rectangle was beslissend. Een beeld in de publieke ruimte is in de eerste plaats een vorm van reclame die altijd neigt naar een onschuldig bedrog. Het flatteert ons en promoot onze algemene domheid. Rectangle neemt deze gegevenheid tegenvoets, er is elke keer een bepaalde mysterie die uitgaat van de display. In plaats van een slogan worden we geconfronteerd met een vraag. Wie heeft het gedaan? Wat betekent dat? Waarom? Dit vergrote portret van een sereen maar geteisterd gezicht, imposant in de straat met zijn intense blik, het creëert een spiegeleffect: de toeschouwer wordt ook bekeken vanuit het beeld en de wonde wordt een link tussen hen.
R Om verder te gaan over fotografie, ik denk dat in de meeste gevallen je de foto’s maakte toen je veel jonger was. Kun je ons iets vertellen over deze verhouding met lang geleden genomen beelden. Maak je nog steeds foto’s? Wat is er veranderd? Hoe zie je de toekomst van fotografie in je werk?
NB Ik begon rond 12/13 jaar met fotograferen, Ik registreerde wat er gaande was om me heen met het gevoel dat dit niet zou blijven duren, die adolescentie … Ik wist niets over hedendaagse fotografie en heb nooit gedacht om ze ooit tentoon te stellen. Het is vreemd, er zit iets van een wijnmaker in mijn praktijk, alsof het achterlaten van oude beelden in dozen er voor zou zorgen dat betekenis langzaam toeneemt wanneer het moment dat de foto genomen is zich verwijdert, en waarvan ze noch slechts een schaduw of het residu zijn. Er zit dronkenschap in het kijken naar deze beelden die zich voordoen als ruïnes, ze zijn wat niet meer is, ze vertragen de tijd, het is dit gezicht dat altijd gemarkeerd zal blijven door die opening. Fotograferen is versnijden.
Ik fotografeer nog steeds op dezelfde manier als 15 jaar geleden. Ik werk niet in serie of met een thema. Wat veranderd is, is dat ik niet meer in een klein dorpje in de Pyreneeën woon, te midden van een groep tieners … soms is het gevoel dat naar voren komt uit een oude foto een pretext voor een 3D herinterpretatie. De spanning, de shock, het verlies van controle worden toegepast op materialen die verworden tot sculpturen of installaties.
R In het atelier van Rectangle, gelegen onder het paneel, presenteer je een serie beelden. Kan je hierover iets meer vertellen?
NB Ik wilde vormen realiseren die dialogeren met de afbeelding op het paneel, en die me oriënteren naar vragen over kijken, inkepingen, en ook naar de positie van de kijker.
Tijdens de voorbereidingen van dit project stootte ik in een boek over de Paaseilanden op een kaart van de richtingen van de ogen van standbeelden. De titel leest: “Elk standbeeld kijkt naar dat deel van de wereld waarvoor het verantwoordelijk is.” De relatie tussen blik en verantwoordelijkheid is erg mooi, maar kan ook dubbelzinnig lijken, zowel een bedreiging, maar ook als een vorm van liefdadigheid. Ik dacht aan kleine betonnen blokken, allemaal met een opening in een flank. Eenvoudige vormen die bunkers of maskers (dingen die ons observeren en waardoor we naar anderen kijken) kunnen voorstellen. Ze worden geïnstalleerd bovenop een houten structuur die doet denken aan wachttorens die uitkijken over de hoofden van de bezoekers.
R Division. Tot slot willen wij graag dat je de titel wat meer verklaart: wat hij zegt over de show, maar ook breder over je werk, want gezien de spontaniteit waarmee je het ons hebt voorgesteld, leek het bijna alsof hij reeds bestond.
NB Ik denk dat elk beeld, elke sculptuur, vorm, tekst, etc, alleen maar bestaat als link. Tussen twee mensen, door de tijd heen, en geografisch verspreid …
Uiteraard kan je alleen maar verbinden wat gescheiden is. Dit woord betekent ook twee tegenovergestelde dingen: een divisie is een uitsnijding, een grens, maar ook een groep (bijvoorbeeld een afdeling in het leger is een groepering van eenheden). Er is een vorm van conflict in deze term die me zeer bevalt.
